ALS – II: Batı Bilimlerindeki Eksik Unsur

Başlık üzerine çok kafa yordum, kafa yordukça iyice saçmaladım. Batı kültüründen kastım şu an içinde yaşadığımız her şey. Eğitim sistemimizden tutun da bilim anlayışımıza, felsefe algımızdan tutun da mühendislik yapma şeklimize, iktisattan tutun da psikolojiye… “Batı” dedim çünkü bu düşünme şeklinin temelleri önemli ölçüde Batı’da atıldı. Ancak, daha da önemlisi, bu kültürün birincil sahiplenicisi Batı […]

Söz Eylem

Speech Act veya sözeylem veya söz eylem teorileri en temelde derler ki söylemek eylemektir. Bir laf atmak bir taş atmak kadar can yakabilir. Kolunuzu kaldırıp bir bardak su alabilirsiniz, bazı durumlarda da birkaç tatlı laf ile aynı suyu elde edebilirsiniz. Her söylediğimiz, ağzımızdan çıkan her ses aslında bir amaca yöneliktir. Bazen sırf eğlenmek içindir şarkılar, […]

Pragmatizm

Pragmatizm kelimesinin kağıt üzerinde ilk görüldüğü tarih 1898. Kullanan ise William James. Kullanır kullanmaz da Charles Sanders Peirce’e atıfta bulunuyor. Diyor ki, bu adamcağız 1870’lerde ortaya attı bu kavramı, bir tane kişi de dönüp bakmadı. Kendisi aslında yanlış hatırlıyor, Peirce 1870’lerde fikri ortaya atıyor ancak “pragmatizm” kelimesini hiç kullanmıyor, en azından yazılı halde. Yanlış hatırlaması […]

Thomas REID – II

Reid’i anlamak yolunda Descartes ve Kartezyen epistemoloji.

Semiyotik

Semiyotik denince çok büyülü bir şeyler tahayyül ediliyor. İşaret bilimi. İşaret ne peki? Buna cevap vermek için biraz geriye gitmemiz gerekiyor. Charles PEIRCE 1867-8’de diyor ki “tüm düşünsel süreçler işaretler aracılığıyla olur”. İşaret ise her şey olabilir. Bir görüntü, bir ses, bir teori, bir kelime… Bunların hepsini işaret olarak kullanıyoruz günlük hayatta. Spesifik bir sese […]

Görme

Zihnin dışavurumlarından veya bileşenlerinden veye yeteneklerinden en fazla çalışılanlardan biri görmedir. Görme üzerine sayısız teori vardır. Aristoteles ile başlar. Euclid’in optiği vardır. Heysem bu ikisini bir anlamda birleştirir. Descartes, Berkeley, Goethe, Newton, Reid, Peirce, James, Helmholtz, Young… hepsi bazı görsel fenomenlere bolca kafa yormuş insanlar. Öte yandan kocaman bir resim tarihi var. Perspektifin ortaya çıkışı […]